Ο αιώνιος σύζυγος

Κλαίνε οι ήρωες του Ντοστογιέβσκη. Κλαίνε από έρωτα, κλαίνε από χαρά, με μιαν ηδονή που άμα ξεσπάσει κυριαρχεί και κυριεύει όλα τα νεύρα. Όλος ο κόσμος φωνάζει, χοροπηδάει, γελάει, γονατίζει, κλαίει με λυγμούς, αλληλοαγκαλιάζεται - κι όλα αυτά ταυτόχρονα. Ο «αιώνιος σύζυγος» ενώ στρατολογεί ο ίδιος τους εραστές της γυναίκας του, όταν εκείνοι κλαίνε, κλαίει κι αυτός μαζί τους και επικαλείται όπως κι αυτοί τις ευχάριστες αναμνήσεις τους. Ταυτόχρονα στριφογυρίζει παραμονεύοντας στο μισοσκόταδο μ’ ένα ανοιχτό ξυράφι και σκοτώνει την κόρη του αντίζηλού του που και αυτός ο ίδιος τη λατρεύει. Ο Ντοστογιέβσκη ήξερε πως οι ήρωές του δεν μοιάζουν με τους ανθρώπους που είχε συναντήσει στις «πολιτισμένες» χώρες. Όλοι αυτοί που σπρώχνουν τη δίψα τους για μια θρησκευτική πίστη μέχρι τη φρενίτιδα, μέχρι το σημείο να θυσιαστούν για τον μηδενισμό ή και τον αθεϊσμό ακόμα, σαν να προσφέρουν τον εαυτό τους θυσία σε αιμοδιψή είδωλα, δεν μοιάζουν καθόλου με τους ανθρώπους της Δύσης.