Βιργιλίου Αινειάς. Βιβλίον ΙΙΙ

Ο ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΙΝΕΙΑΔΑ

Ο Βιργίλιος δια της "Αινειάδος" έχει διερμηνεύσει με πολλήν δύναμιν το εθνικών συναίσθημα των Ρωμαίων.

Οι Ρωμαίοι όταν επρόκειτο να προσδιορίσουν την καθαράν καταγωγήν των μεταξύ των εθνών, δεν εδίστασαν. Αρχικώς ο Έννιος, κατόπιν δε ο Κικέρων και ο Τίτος Λίβιος διεξεδίκησαν υπερηφάνως δια τον λαόν των γνωρίσματα υπεροχής, τα οποία και τον αναδεικνύουν απαράμιλλον. Είναι το οργανωτικόν πνεύμα, το οποίον αποτελεί δώρημα του άρχοντος, το αίσθημα του καθήκοντος, η απόλυτος υποταγή του ατόμου εις το κράτος, η ευσέβεια.

Δια την έξαρσιν αυτής της Ρωμαϊκής μεγαλοφυΐας ο Βιργίλιος μας εχάρισε μίαν θαυμασίαν ποιητικήν εργασίαν υπό την αλληγορίαν, η οποία αποδίδει εις τον Αινείαν θείαν αποστολήν. Οι αναγνώσται ευκόλως αναγνωρίζουν την οργανωτικήν και εκπολιτιστικήν ευφυΐαν της Ρώμης εις τους στίχους:

«Άλλοι, πιστεύω, ότι θα εμψυχώνουν με καλυτέραν τέχνην τον χαλκόν, θα πλαστουργούν από μάρμαρον ζώσας μορφάς, θα ερευνούν καλύτερον τας αιτίας, θα καταγράφουν δια μαθηματικής ράβδου τας κινήσεις του ουρανού και θα εξηγούν τας επιτολάς των άστρων. Αλλά σεις, Ρωμαίοι, να μη λησμονήσητε ότι έχετε ως αποστολήν σας την διοίκησιν του κόσμου (τούτο θα είναι η τέχνη σας), και να επιτυγχάνετε να πρυτανεύη η ειρήνη, να φείδησθε των ηττημένων και να τιθασεύετε τους αλαζόνας». (Αινειάδος VI, 847 κε.)