Του πόνου

Με μοσχοσάπουνο και με βασιλικό κάθε Σαββάτο γλυκά πονά

Ορμήνια

«Στον δρόμο της ζημιάς

όπου και να σταματήσεις

κέρδος θα ’ναι».

Είπε και κατηφόρισε

απτόητος στον γκρεμό.

*

Χαρά

 Τα λόγια σου πουλιά

που φέρνει ο ποταμός,

λαλώντας τη χαρά τους.

Μετά το άλμπουμ o lele, ω λέλε που κυκλοφόρησε το 2019 με στίχους τραγουδιών του Βασίλη Νιτσιάκου μελοποιημένων από τους Σούλη Λιάκο και Μάκη Σεβίλογλου σε ένα ξεχωριστό έργο με κείμενα και τραγούδια γραμμένα σε ελληνικά, αγγλικά και βλαχικά –ο μεταφραστής Φάνης Δασούλας σημειώνει, στο προλογικό του σημείωμα, πως οι στίχοι τραγουδιών αποδόθηκαν στο ιδίωμα του Ντένισκου (Αετομηλίτσα), μητρικό ιδίωμα του Β.Ν.–, έρχεται η νέα ποιητική του συλλογή Του πόνου, να πάρει το νήμα της συνέχειας: μνήμες βαθειά ριζωμένες, σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα από μια ολόκληρη πορεία του ανθρώπου πάνω στον χώρο και στη σταθερή πορεία του χρόνου: «Η γλώσσα της μάνας μου/ δεν είναι η μητρική μου./ Κι όμως δεν είμαι θετός υιός./ ούτε παιδί προσφύγων» (Ξενιτιά).

Το βιβλίο ασφαλώς κινείται σε πολύ ευρύτερα όρια από αυτά της Βλαχικής γλώσσας, που όπως σημειώνει ο Νιτσιάκος, παρότι εγγραμματίστηκε από τον 19ο αι παραμένει εν πολλοίς μια προφορική γλώσσα, υπάρχουν όμως αρκετές εκφράσεις μέσα στους στίχους, διακρίνεται μια γνώριμη αύρα της βαλκανικής, ο ματωμένος Γράμμος («Μαύρο και κόκκινο μαζί/ το χρώμα της Πατρίδας»), ο λόγγος της Χιμάρας, η δροσιά του πρωινού κάμπου, οι άγγελοι κι οι δαίμονες της ζωής, ο ιερός δεκαπεντασύλλαβος: Γέμισε ο δρόμος κρίματα κι η αγορά φαρμάκια. Κι από το ποίημα «Στιγμή»: Ένα πουλί πριν γεννηθεί/ να κελαηδήσει θέλει.

Κάθε στίχος μια σταλαματιά σοφίας που την υποβάλλουν τα χώματα, τα νερά που τρέχουν, τα βουνά που σημαίνουν: Στον Γράμμο/ παραμάχεσαι/ το ανείπωτο. Πώς να μη χάσεις; (Ήττα). Συμπύκνωση, σοφία και σεβασμό αποπνέουν τα γραπτά του Β.Ν. Δεν ιστορούν μήτε εμμέσως αφηγούνται απλώς κάποιες γλυκόπικρες παραδοχές, εκθέτουν με τρόπο απλό, λιτό, αβρό την πορεία του ανθρώπινου γένους που πέρα από τις επί μέρους διαφοροποιήσεις βιώνει κοινά τη μοίρα και τον λόγο της:  Ν’ ακουμπά πάνω μου/ σαν απ’ τους αιώνες,/ να περνά γενεές / δεκατέσσερις,/ με βλέμμα ιλλυρικό,/ με φθόγγους πελασγικούς,/ afer dita/ κοντά στη μέρα,/ η Vjosa [ο Αώος]. (Υποψία).

Μια ξεχωριστή στιγμή στον χώρο της ποίησης γιατί ενίοτε οι λέξεις είναι πουλιά: Ψάχνω τις λέξεις/ που μ’ απάτησαν,/ που πήγαν μ’ άλλους ποιητές (Υποψία). Κι όμως η ποίηση «λιώνει τα πέρα σύνορα και ξυπνά τα δώθε όνειρα», όπως σωστά γράφεται στο βιβλίο.

(Από την παρουσίαση του εκδότη)